Sabine Pinedo en echtgenoot Roderik Kraaijenhagen willen met hun e-health-project Benefit de leefstijl van hun patiënten verbeteren. © Mats van Solingen
Hoe kun je patiënten met hart- en vaatziekten prikkelen hun goede gedrag vol te houden? Volg ze digitaal en beloon ze met tastbare cadeautjes. E-health-organisatie Vital10, opgericht door internist Sabine Pinedo en cardioloog Roderik Kraaijenhagen, krijgt subsidie om dit Benefit-concept uit te bouwen.
Het was vorige week e-health-week. Eigenlijk een beetje een gek fenomeen, e-health-week, zegt internist Sabine Pinedo. ‘Hoezo moet je dat benaderen als iets afzonderlijks, alsof het losstaat van de gewone zorg?’ Voor Pinedo en echtgenoot Roderik Kraaijenhagen is e-health al jaren verweven in de manier van werken zoals ze die voorstaan. Pinedo: ‘Het zou gewoon in de zorg geïntegreerd moeten zijn. Regelmatig lees ik stukken die betrekking hebben op e-health en dan denk ik: dat doen wij al.’
Kijk hoe ze het doen in hun zelfstandig behandelcentrum, zegt cardioloog Kraaijenhagen. ‘We kunnen dankzij e-health de zorg precies zo inrichten als we willen en denken dat nodig is. Patiënten voor wie een persoonlijk consult niet vereist is, kunnen we op afstand volgen. Daarmee maken we ruimte vrij voor patiënten die meer tijd nodig hebben en die we zo langer kunnen zien.’ Pinedo: ‘Een consult duurt bij mij een halfuur of een uur voor bijvoorbeeld een 85-jarige patiënte met meerdere klachten.’
Ze omschrijft e-health dan ook liever als: zorg naar de patiënt brengen. De meerwaarde daarvan merkte Pinedo toen ze in 2014 zelf ziek werd, ze kreeg nierkanker. ‘Toen ik een paar keer geopereerd werd, maakte ik me weleens zorgen over een wond. Ik maakte een foto van de wond en stuurde deze op naar mijn behandelend arts, en hoewel het al ’s avonds laat was kreeg ik meteen antwoord. Dat vond ik zó fijn, dan kun je als patiënt gerust de nacht in. Ik realiseerde me: deze behandeling is een voorrecht. Maar ik wil heel graag dat meer mensen dit voorrecht krijgen: makkelijk en snel contact met de arts.’
Vanuit het door Pinedo en Kraaijenhagen opgerichte medisch centrum Arterium in Amsterdam-Zuid bieden ze verschillende programma’s aan voor herstellende of chronische patiënten, waarin e-health een nadrukkelijke rol speel. ‘Een proeftuin’, noemt Pinedo het. De onlinetrombosedienst Trombovitaal heeft Pinedo in 2007 opgezet en telt inmiddels duizenden gebruikers. Met hun onlineplatform (het Health ePortal) ondersteunen ze ook het Cardiovitaal-programma dat hartrevalidatie aanbiedt, bedoeld voor de 120 dagen na een hartoperatie, een opname voor hartritmestoornis, of een andere cardiologische behandeling. Kraaijenhagen: ‘Op hun persoonlijk portaal geef je mensen inzicht in hun eigen status. Pinedo vult aan: ‘Vaak worden patiënten overvallen door de informatie die ze krijgen na een uitslag. In dat portaal kunnen ze on demand opzoeken, of een vraag stellen.’
Met de arts is het mogelijk om face-to-facecontact te hebben, vergelijkbaar met Skype, maar dan goed beveiligd.’ Met klem zegt Kraaijenhagen dat ze alleen met ‘heel goede ICT-partijen’ werken.
In de afgelopen zes jaar zijn er meer dan zevenduizend patiënten met behulp van e-health behandeld. En nu gaan ze een level hoger, om in digitale termen te blijven. ‘Ook ná het nazorgtraject van 120 dagen, is het belangrijk dat iemand verder zelf aan de slag gaat om vitaal te worden en te blijven. Wat relevant is in dit alles, is leefstijl’, zegt Kraaijenhagen. In hun e-health-proeftuin hebben ze afgelopen jaar Vital10 gelanceerd. Door middel van het onlineplatform kunnen deelnemers met een digitale coach en digitale arts werken aan gezondheidsdoelen en hun leefstijl blijvend verbeteren. De beïnvloedbare factoren zijn de tien factoren die terugkomen in de naam Vital10: onder meer eetgewoonten, cholesterol, roken en bloeddruk. De deelnemers kunnen verschillende gezondheidsapps gebruiken, die gekoppeld zijn aan het Health ePortal. Op basis daarvan geeft de e-coach of e-arts feedback.
En nu is Vital10 opgenomen in een volgend project: Benefit. De Hartstichting en ZonMw hebben vorige week bekendgemaakt 2,5 miljoen euro subsidie toe te kennen aan Benefit. De Universiteit Leiden, het Leids Universitair Medisch Centrum en Vital10 zijn hierbij de trekkers van een groot publiek-privaat consortium.
Het hoofdidee achter Benefit is om gedragsverandering te belonen. De deelnemers, in dit geval patiënten met (een verhoogd risico op) hart- en vaatziekten, krijgen individuele leefstijlcoaching en verdienen bonuspunten als ze ‘gezonde keuzes’ maken. Een gezonde keuze kan zijn: naar de sportschool, of een onlinecursus volgen, maar het kan ook zijn: familie of vrienden erbij betrekken.
Deze bonuspunten kunnen ze inwisselen voor (culturele) uitjes of korting bij winkelketens. In de toekomst zou korting op de eigen bijdrage van de zorgverzekering interessant zijn. Vanuit de Universiteit Leiden zijn medisch psycholoog Veronica Janssen en hoogleraar gezondheidspsychologie Andrea Evers erbij betrokken. De laatste is projectleider van een onderzoek naar gezonde leefstijl bij hart- en vaatpatiënten: kun je inderdaad patiënten met beloningen stimuleren om gezonder te leven? Volgens de onderzoekers is het project geslaagd als twee op de drie deelnemers het volhouden: niet roken, voldoende bewegen en gezond eten.
Wat Kraaijenhagen en Pinedo hebben opgestoken van hun eerdere e-health-ervaringen, passen ze toe. ‘De meeste mensen vinden het fijn om inzicht te krijgen in hun dossier en informatie te kunnen zien. Ze willen de uitslag wel weten, maar wat ze vooral willen weten is: Wat nu? Wat moet ik ermee? Ze willen een terugkoppeling over de dingen waarop ze zelf invloed kunnen uitoefenen. Kortetermijndoelen zijn het beste. Denk maar aan stoppen met roken. Wat mensen vaak over de streep helpt om te stoppen, is niet de langetermijngezondheidswinst maar ‘frisse adem’ en ‘betere huid’. ‘De meeste mensen gaan aan de slag met informatie die ze krijgen over bloeddruk, glucose, voedingsgewoonten.’ Kleine stapjes zijn belangrijk, zegt Pinedo. ‘De weg naar het doel toe is net zo belangrijk als het doel zelf. Dat willen we waarderen met het geven van punten in het loyaliteitsprogramma.’
Benefit gaat 1 juni ‘live’. Pinedo en Kraaijenhagen zijn blij met de subsidie van de Hartstichting en ZonMw, waardoor het systeem de komende vijf jaar goed kan worden neergezet. ‘Maar in de toekomst moet het zichzelf gaan bedruipen.’
Ze zien een functie weggelegd voor bedrijven, maar kiezen zelf niet voor zomaar elk bedrijf. Kraaijenhagen: ‘In onze code of conduct hebben we vastgelegd met welke partijen we wel en niet willen samenwerken.’ Het zorgbedrijf werkt vanuit de uitgangspunten van maatschappelijk verantwoord ondernemen, verduidelijkt Pinedo: ‘Ik ben geïnspireerd door bedrijven als Tony Chocolonely. We houden onze ecologische footprint in de gaten. En bij de keuze van de marktpartijen en partners kijken we ook in hoeverre zij milieubewust produceren en hoe ze hun werknemers behandelen. Dat alles past, net zoals e-health, bij de zorg zoals wij die voorstaan.’
Minister Edith Schippers (Volksgezondheid) stelt 1 miljoen euro beschikbaar voor onderzoek naar het toepassen van veelbelovende en vernieuwende initiatieven in de organisatie van en toegang tot zorg. Dat maakte zij bekend op de afsluiting van de nationale e-health-week 2017. Bij deze speciale week waren 235 verschillende organisaties betrokken om bekendheid te geven aan e-health en de mogelijkheden die het biedt.
Schippers: ‘Onze zorg staat bol van de creatieve en inspirerende initiatieven. Mensen hebben de mooiste ideeën, maar de slag naar onderzoek wordt vaak niet gemaakt. Werkt uw idee echt in de dagelijkse praktijk? Voorziet het in een behoefte? Wat is er nodig om een innovatie ook in andere organisaties succesvol te maken?’ Met het geld dat Schippers beschikbaar stelt, wil ze het onderzoek ‘een zet in de goede richting’ geven. Dit voorjaar zal ZonMw een oproep plaatsen, waarna organisaties hun aanvraag kunnen indienen.
Een nieuw gezondheidsprogramma gaat patiënten met (een verhoogd risico op) hart- en vaatziekten belonen voor het volhouden van een gezonde leefstijl. Patiënten kunnen punten sparen door bijvoorbeeld te stoppen met roken, op hun gewicht te letten, lessen te volgen bij de sportschool of gezonde voeding te kopen. Daarmee verdienen ze korting op producten bij grote winkelketens en op leuke uitjes. Met 2,5 miljoen euro van de Hartstichting en ZonMw zal het BENEFIT-consortium, waarbinnen veel organisaties en bedrijven samenwerken, dit programma gaan ontwikkelen en landelijk uitrollen. De afdeling Gezondheids-, Medische en Neuropsychologie van de Faculteit Sociale Wetenschappen van de Universiteit Leiden, de afdeling hartziekten van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en het eHealth bedrijf Vital10 leiden dit project.
Een gezonde leefstijl is belangrijk voor iedereen. Na een hartinfarct zijn patiënten vaak heel gemotiveerd om gezonder te gaan leven. Toch blijkt het na een periode van revalidatie en begeleiding vaak moeilijk om een gezonde leefstijl vast te houden. “Met name bij de overgang van revalidatiecentrum naar de eigen omgeving vallen patiënten vaak terug in hun oude leefwijze”, weet gezondheidspsycholoog prof. Andrea Evers (faculteit Sociale Wetenschappen, Universiteit Leiden). Het programma BENEFIT is bedoeld als extra stimulans om gezond te blijven leven, ter aanvulling op revalidatie en begeleiding door de huisarts.
Weg met het opgestoken vingertje
BENEFIT combineert individuele coaching - digitaal of face-to-face - met een loyaliteitssysteem. Deelnemers krijgen via de computer toegang tot een persoonlijk gezondheidsportaal, dat laat zien hoe hun leefstijl en gezondheid er voorstaan. Het gezondheidsportaal toont onder andere gegevens van hun activiteitenmeter, bloeddrukmeter, weegschaal en apps op de mobiele telefoon. Deelnemers kunnen punten verdienen door bijvoorbeeld voldoende stappen te zetten, niet te roken, gezonde voeding in huis te halen en, indien nodig, hun gewicht, bloeddruk, bloedsuiker en/of cholesterol op gezette tijden te controleren. “We willen duurzaam gezond gedrag belonen en zo aantrekkelijk mogelijk maken”, licht medisch psycholoog dr. Veronica Janssen (afdeling Hartziekten, LUMC) toe. “Zo kunnen deelnemers in een gezondheidsgame extra punten verdienen met challenges, denk aan de avondvierdaagse of een maand lang lessen bij de sportschool. Er zijn ook punten te verdienen door vrienden en familie te betrekken bij een gezonde leefstijl.” De punten kunnen deelnemers inwisselen voor leuke uitjes en korting op producten bij grote winkelketens.
Beloning
Een onafhankelijke gebruikerscommissie gaat beoordelen of de producten waarop de deelnemers korting kunnen verdienen passen bij een gezonde leefstijl. “Ook zouden we bijvoorbeeld korting willen bieden op de eigen bijdrage van de zorgverzekering”, aldus Evers. De verzamelde gegevens van de deelnemers zullen uiteraard goed beschermd blijven, zodat er geen oneigenlijk gebruik van gemaakt kan worden.
Landelijk uitrollen
Zorgverleners zullen BENEFIT in eerste instantie aanbieden aan patiënten met (een verhoogd risico op) hart- en vaatziekten. Uiteindelijk moet het programma landelijk uitgerold worden zodat álle geïnteresseerde Nederlanders kunnen deelnemen. “Het BENEFIT-consortium is bewust een publiek-privaat consortium om zo op een verantwoorde en stimulerende wijze de brug te slaan tussen zorg en commercie”, aldus cardioloog dr. Roderik Kraaijenhagen (directeur van Vital10). “Door goede samenwerking kunnen we een nieuw ecosysteem en financieringsmodel neerzetten dat gezond leven stimuleert en waar zowel de zorg, het bedrijfsleven en individuen de vruchten van plukken.” Na vijf jaar moet BENEFIT zonder subsidie kunnen blijven draaien.
Lees hier meer:
RTL nieuws - Hartstichting gaat gezond bedrag belonen met kortingen en uitjes
LUMC - Sparen voor korting door gezond te leven
Hartstichting - 7,5-miljoen euro voor onderzoek naar volhouden gezonde leefstijl
Medical & Delta - Loyalty Discount Scheme to encourage heart patients to adopt a healthy lifestyle,
Het BENEFIT-consortium is een samenwerking van onder andere:
Patiënten uit het AMC kunnen deelnemen aan het hartrevalidatieprogramma van CardioVitaal.
Per september van dit jaar kunnen patiënten uit het AMC en omstreken worden doorverwezen naar het CardioVitaal hartrevalidatieprogramma dat samen met medewerkers van de Hogeschool van Amsterdam en van het AMC wordt gegeven. Het programma wordt verzorgd in Polifysiek.
Wilt u meer informatie over hartrevalidatie, het CardioVitaal programma of de locaties waar u terecht kunt? Lees hier meer.
Met ingang van 1 september is CardioVitaal aangesloten bij Zorgdomein. Dit betekent dat u als huisarts nu via Zorgdomein patiënten kunt verwijzen voor het CardioVitaal hartrevalidatieprogramma.
Lees op onze website meer over ons programma en de voordelen of vraag meer informatie
Mensen die na een hartinfarct meedoen aan een programma voor hartrevalidatie verbeteren hun kwaliteit van leven, worden actiever en hebben een kleinere kans om alsnog aan een hartinfarct te overlijden.
In Nederland krijgen zo'n 30 duizend mensen per jaar een hartinfarct. Ze kregen allemaal hartrevalidatie aangeboden, zo'n veertig procent maakte er gebruik van. Deelnemers kregen twaalf weken lang fysieke trainingen en voorlichtingsbijeenkomsten waar ze adviezen kregen over gezonde voeding en hulp bij het stoppen met roken. "We zien dat patiënten die meedoen actiever worden. Zo lopen ze tot wel 1500 stappen meer op een dag", zegt Ron van Domburg, klinisch epidemioloog Cardiologie in het Erasmus MC.
FysioHolland gaat op meerdere locaties in Nederland het CardioVitaal hartrevalidatieprogramma aanbieden. Voor de locaties die al van start zijn gegaan, leest u hier meer.
MC Zuiderzee is een nieuwe partner van CardioVitaal. Het contract is gezamenlijk ondertekend en op de locatie is per 1 januari 2017 de revalidatie van start gegaan. Voor informatie over deze nieuwe locatie, leest u hier meer.
Het is tegenwoordig een veelgehoorde klacht: zorginstellingen zijn onpersoonlijk, bureaucratisch en weinig flexibel. „Bij zorgdirecteuren draait het nu vooral om geld, macht en concurrentie”, stelde een oud-zorgdirecteur in een landelijk dagblad. De zorg wordt duurder en het aanbod verschraalt. Sabine Pinedo en Roderik Kraaijenhagen, oprichters van het Arterium, een centrum voor cardiologische en internistische (zelf)zorg in Amsterdam, zoeken manieren om zorg toegankelijker, goedkoper en flexibeler te maken. Geen kille wachtkamers en lange wachtlijsten, maar een persoonlijke sfeer en aanpak. Het motto ‘meer zorg met minder zorgen’ spreekt ons aan.
Geïnteresseerd? Lees hier het hele artikel
Sionsberg is een nieuwe partner van CardioVitaal. Per 1 januari 2017 kunnen patienten die op de poli cardiologie van het ziekenhuis gezien worden en een indicatie hebben voor hartrevalidatie het hartrevalidatie programma van cardiovitaal volgen.
Dhr. Boyer, Februari 2015
Mevr. van der Werf, Februari 2015
Als hartrevalidatie centrum hebben wij te maken met vertrouwelijke patiëntgegevens. De bescherming van uw privacy is voor ons van essentieel belang. Cardiovitaaal staat in voor de veiligheid van u als patiënt.
Hier ziet u in het kort de wijze waarop wij met uw persoonsgegevens omgaan: Privacykaart Cardiovitaal.
Voor de uitgebreide beschrijving zie onze privacyverklaring.
